Gminne Inwestycje

Szlak Jana III Sobieskiego parasolowym produktem rozwoju regionalnego Polski Wschodniej

Szlak Jana III Sobieskiego parasolowym produktem rozwoju regionalnego Polski Wschodniej

 
Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 
2007-2013
Oś priorytetowa I Nowoczesna gospodarka
Działanie I.4 Promocja i współpraca
Wartość projektu: 1.799.616,00 zł.
Kwota dofinansowania: 1 619 654,40
Realizacja: 01.06.2012r. – 31.05.2014r.
Nr umowy: POPW.1.04.04-00-019/11 z dnia 29 maja 2012r.
 
Projekt ma charakter Projektu Partnerskiego, polegającego na nawiązaniu sieci współpracy pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w przedsięwzięciu. Zakres działania obejmuje regiony Polski Wschodniej, a konkretnie województwa: Lubelskie, Podkarpackie, Świętokrzyskie.
 
Funkcję Lidera Projektu pełni Gmina Spiczyn, natomiast Partnerem projektu są :
Gmina Cieszanów i Horyniec Zdrój w powiecie lubaczowskim, Gmina Zagnańsk i Regionalne Centrum Naukowo –Technologiczne w Kielcach z powiatu kieleckiego i Gmina Wólka powiat lubelski. Gmina Wólka pełni jednocześnie funkcję Wicelidera.
 
Misją całego przedsięwzięcia jest przyczynianie się do zbudowania stałej platformy współpracy pomiędzy regionami Polski Wschodniej poprzez ukierunkowanie rozwoju społeczno-gospodarczego ponadregionalnego Szlaku Jana III Sobieskiego na prowadzenie działań innowacyjnych opartych o potencjały endogenne i paradygmat zrównoważonego rozwoju, z wykorzystaniem posiadanych i wypracowanych narzędzi rozwojowych, tj. systemu certyfikacji(markowania), obsługi turysty, obsługi inwestora i współpracy.
 
Cel ogólny projektu
Celem ogólnym projektu jest przyczynianie się do zbudowania stałej platformy współpracy pomiędzy regionami Polski Wschodniej poprzez ukierunkowanie rozwoju społeczno-gospodarczego ponadregionalnego Szlaku JIIIS na prowadzenie działań innowacyjnych opartych o potencjały endogenne i paradygmat zrównoważonego rozwoju, z wykorzystaniem posiadanych i wypracowanych narzędzi rozwojowych, w tym:
  • systemu certyfikacji,
  • systemu obsługi turysty,
  • systemu obsługi inwestora,
  • systemu współpracy B+R,
  • planu wdrażania marki Szlaku JIIIS wraz z księgą tożsamości.
 
Cel ogólny projektu wpisuje się w całości w cel działania promocja i współpraca, komponent współpraca, obszar tworzenie polityki rozwoju regionalnego, tzn.:
- jest zgłoszony przez  JST i uczestniczy w nim więcej niż wymagane minimum 2 JST reprezentujące więcej niż wymagane minimum reprezentacji dwóch województw Polski wschodniej (spełnia założenia obszaru wsparcia),
- zakłada budowanie trwałej platformy współpracy między regionami Polski Wschodniej poprzez wprowadzenie do przestrzeni publicznej w wybranych miejscach województw Polski Wschodniej (lubelskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego) trwałej platformy rozwoju regionalnego opartej o dziedzictwo Jana III Sobieskiego ( realizuje cel ogólny komponentu współpraca, koncentrując się na działaniach realizowanych wśród 3 z 5 dopuszczonych  województw oraz wprowadza nową platformę współpracy ponadregionalnej zbieżną z celem ogólnym komponentu współpraca).
 
Cel ogólny projektu jest spójny z celem ogólnym Osi priorytetowej I. „Nowoczesna gospodarka”, gdyż zakłada użytkowanie  szeregu mechanizmów i narzędzi rozwojowych (systemów) na rzecz stymulowania w Polsce Wschodniej rozwoju konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy tj.:
- cel ogólny projektu zakłada tworzenie takiej polityki rozwoju regionalnego, która przy wykorzystaniu posiadanych systemów sprzyjać będzie tworzeniu sieci współpracy zorientowanej na prowadzenie innowacyjnej działalności gospodarczej w Polsce Wschodniej (wspieranie celu głównego Osi priorytetowej „Nowoczesna gospodarka),
- w ramach projektu tworzone są  zręby dla współpracy między nauką, biznesem i samorządem terytorialnym w Polsce Wschodniej, co przysłuży się powstawaniu innowacji i ich dyfuzji, efektywnemu transferowi nowych, innowacyjnych technologii, a także współpracy pomiędzy uczelniami wyższymi, jednostkami naukowymi i przedsiębiorstwami (zbieżność z opisem do Osi priorytetowej „Nowoczesna gospodarka”).
 
Cel ogólny projektu wzmacnia cel programu, gdyż:
- powołana w ramach projektu platforma  zakładająca adaptowanie dziedzictwo rodu Sobieskich na rzecz rozwoju społeczno-gospodarczego Polski Wschodniej  posiada szerokie możliwości intensyfikacji  tego rozwoju  i budowania sieci powiązań między regionami, także tymi w których projekt nie jest realizowany (m.in. realna możliwość terytorialnego rozbudowani platformy w innych regionach Polski wschodniej, kraju oraz Unii Europejskiej i Europy), co daje potencjał  do przyspieszenia tempa rozwoju społeczno-gospodarczego Polski Wschodniej w zgodzie z zasadą zrównoważonego rozwoju  (budowanie stabilnych ram  dla działań opisanych jako cel programu PORPW).
- projekt nakierowany jest na  zwiększenie atrakcyjności turystycznej i powiązanej z nią atrakcyjności inwestycyjnej pięciu wschodnich województw, zakładając pobudzenie innowacyjności i przedsiębiorczości wśród mieszkańców (wypełnianie misji wynikającej z opisu celu programu PORPW).
 
Projekt jest zgodny z uzasadnieniem działań określonych w szczegółowym opisie osi priorytetowej dla działania 1.4, komponent współpraca, opisanych w dokumencie „Rozwój polski- Wschodniej 2007-2013 szczegółowy opis osi priorytetowych”, Warszawa, 12 sierpień 2009., a w szczególności:
- jest zgodny z założeniem, że „budowa nowoczesnej gospodarki to również tworzenie różnych form współpracy” gdyż zakłada tworzenie i rozwój różnych form współpracy;
- jest zgodny z uzasadnieniem, że jednym z tego typu działań jest tworzenie sieci współpracy zorientowanej na prowadzenie innowacyjnej działalności gospodarczej na przykład poprzez rozwój klastrów i powoływanie inicjatyw klastrowych”, gdyż zakłada tworzenie ram dla różnych sieci współpracy zorientowanych na prowadzenie innowacyjnej działalności gospodarczej, opartych na osi i potencjałach punktów węzłowych Szlaku JIIIS oraz użytkowanie na potrzeby tworzenia tych sieci  mechanizmów zorientowanych na prowadzenie innowacyjnej działalności gospodarczej takich jak system certyfikacji, system obsługi turysty, system obsługi inwestora, system współpracy B+R;
- jest zgodny z uzasadnieniem, że „ważnym elementem dla rozwoju nowoczesnej gospodarki są działania ukierunkowane na podejmowanie i umacnianie współpracy między pomiotami regionalnej nauki i gospodarki oraz samorządu terytorialnego w ramach sieci i inicjatyw klastrowych” gdyż podejmuje się w nim działania ukierunkowane na stworzenie w przyszłości sieci klastrowej umacnianej współpracą podmiotów regionalnej nauki, gospodarki  JST (nawiązaną i usystematyzowaną w ramach projektu) jako trwałą bazą do umacniania współpracy między JST, nauką i biznesem (sprzężenie zwrotne).
 
Projekt wpisuje się w typy projektów właściwych dla działania 1.4 określonych w szczegółowym opisie osi priorytetowej dla działania 1.4, komponent współpraca, obszar: tworzenie polityk rozwoju regionalnego, a w szczególności:
  1. - „prowadzenie badań analitycznych, przygotowywanie analiz, ekspertyz dotyczących rozwoju społeczno-gospodarczego, w tym również potencjału turystycznego i kulturowego Polski Wschodniej”, gdyż prowadzone są w nim badania i przygotowywane  analizy dotyczące rozwoju społeczno-gospodarczego, w tym potencjału turystycznego i kulturowego terenów 3 z 5 możliwych województw, (a więc projekt  wpisuje się w to działanie). Działania projektu związane z zadaniami:  nr 1, tj. „Inwentaryzacja potencjału historycznego pod kątem Szlaku J IIIS w województwie świętokrzyskim”, nr 2 tj: „Inwentaryzacja potencjału gospodarczego Szlaku JIIIS w 3 województwach”, nr 3, tj.: „Strategia rozwoju szlaku JIIIS w województwie lubelskim podkarpackim, świętokrzyskim w oparciu o punkty węzłowe” „Przeprowadzenie badań poprzedzających opracowanie systemu karty turysty” – wpisują się w ten typ projektowy,
  2. „organizacja spotkań, seminariów, konferencji na temat rozwoju Polski Wschodniej, identyfikacji i wykorzystania głównych szans rozwojowych, oraz wspólnego potencjału inwestycyjnego województw Polski Wschodniej, gdyż organizowane są w nim spotkania i seminaria i konferencje ukazujące narzędzia, systemy oraz porozumienia Szlaku JIIIS w perspektywie Polski Wschodniej, tj. na jej tle. Działanie „Konferencja oraz działanie ”Seminaria tematyczne nt. wypracowanych na szlaku JIIIS metod i narzędzi współpracy biznesu, nauki oraz JST – transfer know how”,  wpisuje się  w ten typ projektowy.
  3. „ opracowanie, wykonanie i dystrybucja materiałów promocyjnych i informacyjnych dotyczących potencjału gospodarczego, turystycznego i kulturowego Polski Wschodniej” , gdyż opracowane są w nim materiały promocyjne i informacyjne ukazujące potencjały gospodarcze Szlaku JIIIS na tle Polski Wschodniej.  Działania „Opracowanie i dystrybucja gier planszowych”,  „Wydawnictwa”,  „Infokioski” wpisują się w ten typ projektowy.
  4. „projektowanie, tworzenie i obsługa baz danych, portali, wortali, serwisów i stron internetowych o tematyce związanej z wdrażaniem polityki spójności na obszarze Polski Wschodniej”, gdyż ukazuje Szlak JIIIS łączący województwa Polski Wschodniej w perspektywie wdrażania polityki spójności UE. Działanie „Stworzenie Portalu Internetowego o szlaku JIIIS w kontekście polityki spójności”  wpisuje się w ten typ projektowy.
  5. ”budowanie trwałej platformy współpracy pomiędzy województwami Polski Wschodniej”. . , gdyż przewidziane w ramach projektu działania zmierzają do budowania trwałej platformy współpracy pomiędzy regionami Polski Wschodniej w oparciu o Szlak JIIIS. Większość działań zaplanowanych w projekcie wpisuje się w ten typ projektowy, w tym wśród nich m.in.  „Widowisko plenerowe Szlaku  JIIIS”,. ”Przygotowanie i wdrożenie imprez promocyjnych Szlaku JIIIS”, „Opracowanie i wdrożenie karty turysty”, .”Seminaria dla potencjalnych uczestników systemu karty turysty”, a w szczególności „podpisanie umowy partnerskiej na rzecz platformy współpracy”  oraz „Spotkania Komitetu Sterującego” -  wpisują się w ten typ projektowy.
 
Szczegółowe cele projektu związane z realizacją projektu i podejmowanymi działaniami:
  1. Wypracowanie ram strategicznych do prowadzenia w Polsce Wschodniej polityki rozwoju opartej o Szlak JIIIS
  2. Powołanie i promocja punktów węzłowych wzmacniających spójność terytorialną, markę i funkcjonalność ponadregionalnego Szlaku JIIIS oraz transfer do punktów węzłowych  wiedzy (dyfuzja technologii, tacit knowledge, transfer know –how) i rozwiązań z zakresu rozwoju regionalnego opartych na doświadczeniach norweskich  i  szwajcarskich wypracowywanych w ramach zrealizowanych i realizowanych  projektów.
  3. Wypracowanie i wdrożenie wspólnych narzędzi  i mechanizmów rozwoju Szlaku JIIIS w oparciu o współpracę B+R jako impuls do rozwoju procesów innowacyjnych i poprawy konkurencyjności gospodarki Polski Wschodniej
Cele szczegółowe zostaną osiągnięte do końca 2013 roku.
 
Podstawowe założenia przy identyfikacji celów to:
  1. Dziedzictwo Jana III Sobieskiego jest ważnym zasobem dla tworzenia partnerskiej współpracy w województwach  polski wschodniej, gdyż:
a)  zachowało się w wielu miejscach województwa lubelskiego, świętokrzyskiego, podkarpackiego (na podstawie dotychczasowych badań ośrodka think-tank na rzecz rozwoju Szlaku JIIIS należy stwierdzić, że na Lubelszczyźnie znanych jest co najmniej  65 miejscowości o udokumentowanych związkach z Sobieskim, zaś na Podkarpaciu kolejne 36 – por. „Na szlacheckim szlaku w województwie Lubelskim, Rybczewice 2010”), a także (w mniejszym stopniu) w miejscowościach woj. podlaskiego i warmińsko-mazurskiego.
b) jest bogate i różnorodne, obejmując zarówno aspekty materialne (konkretne miejsca, zabytki, ruiny, itd.), jak i niematerialne (legendy, podania, tradycje), dając szansę wieloaspektowej współpracy,
c) skojarzenia związane z postacią Jana III Sobieskiego (mapa semantyczna) mają w sobie silny rdzeń  jakościowy (np. poprzez szlacheckość, która zobowiązuje czy królewskość), mają zatem potencjał kluczowy dla budowania długofalowej  polityki rozwoju,
d) Jan III Sobieski to marka budowana od ponad 300 lat przez różnych ludzi i instytucje wielu krajów, ciesząca się estymą w Polsce, rozpoznawalna także w innych krajach Europy, wykorzystywana z sukcesem przez różne podmioty ,
e) nie ma powodów aby obawiać się, że ktokolwiek zgłosi skuteczne pretensje do wyłączności na posługiwanie się tym dziedzictwem  (patrz np. prawomocny wyrok sądu apelacyjnego w Warszawie, Sygn. Aca 683/05 z 2006 r. w sprawie procesu Karin Sobieski).
 
 
  1. Partnerska współpraca gmin oparta o to dziedzictwo może i powinna tworzyć oś służącą budowaniu polityki rozwoju społeczno-gospodarczego województw Polski Wschodniej gdyż:
 
a)  miejsca związane z dziedzictwem Sobieskiego można połączyć w spójny terytorialnie obszar (na poziomie NUTS 4, a w większości przypadków NUTS 5) przebiegający przez co najmniej 3 województwa Polski Wschodniej, i stanowiący jedną z możliwych osi rozwojowych polski wschodniej (z dostępnych analiz wynika, że poza Ukrainą to właśnie w Polsce Wschodniej zachowało się najwięcej miejsc związanych z Sobieskim),
b) Oś tę można przedłużyć tak, aby znaleźć podstawę do korzystania  z doświadczeń w zakresie budowania polityki rozwoju w innych krajach europejskich (częściowo udokumentowane dziedzictwo Sobieskiego znajduje się oprócz Polski także w Austrii, w Czechach, na Słowacji, na Ukrainie i Węgrzech, a także w mniejszym nieco natężeniu we Francji, Hiszpanii, Holandii, Mołdawii, Niemczech, Portugalii,  Rumunii, Turcji).
 
  1. Owa oś służąca budowaniu polityki rozwoju społeczno-gospodarczego województw Polski Wschodniej winna być budowana w sposób zrównoważony, w oparciu o endogenne potencjały, przy wykorzystaniu mechanizmu oddziaływania punktów węzłowych na otoczenie, gdyż:
a) Realizuje się przez to jedną z kluczowych zasad polityki zrównoważonego rozwoju i opartej na niej strategii lizbońskiej i goeteborskiej (rozwój policentryczny),
b)  Przykład gmin Wólka, Spiczyn, Mełgiew, Piaski, Rybczewice, Gorzków (oddolnie zbudowane partnerstwo wykraczające poza ramy administracyjne powiatów oraz funkcjonujące struktury LGD w woj. lubelskim) ukazuje potencjał jaki drzemie w działaniach partnerskich skoncentrowanych wokół rodu Sobieskich, organizowanych w jednym z punktów węzłowych Szlaku JIIIS  (rezultaty: podpisanie porozumienia partnerskiego w/w gmin na rzecz rozwoju Szlaku JIIIS, uaktualnienie lokalnych strategii rozwoju 6 w/w gmin o treści związane z dziedzictwem Sobieskiego oraz ze Szlakiem JIIIS, pozyskanie środków finansowych na aktywne prowadzenie polityki rozwoju w oparciu o Szlak JIIIS)
c)  „nie od razu Kraków zbudowano”- działania powinny być rozłożone w czasie programując osiąganie długoterminowych celów.
 
  1. Budowanie polityki rozwoju regionalnego opartego na tej osi może dać impuls do rozwoju procesów innowacyjnych i poprawy konkurencyjności gospodarki w Polsce Wschodniej gdyż:
a) Szlak JIIIS posiada potencjał rozwojowy zdolny stymulować wprowadzanie innowacji w różnych dziedzinach gospodarki, kładąc nacisk na przyjazne środowisku metody i technologie. W związku z powyższym zupełnie naturalne jest, że turystyka przystająca do marki Szlaku JIIIS to turystyka zrównoważona, rolnictwo jest silnie powiązane z przetwórstwem, a energetyka zgodna z marką Szlaku JIIIS to przede wszystkim OZE.  Nie jest to przypadek lecz raczej implikacja wynikająca zarówno z zainteresowań i doświadczeń samego króla Sobieskiego (który był wytrwałym podróżnikiem, hodowcą i przetwórcą płodów rolnych, wynalazcą i mecenasem nauki, a także kryptologiem), jak i z charakteru skojarzeń związanych z istotą szlaków jako takich, gdyż jak pokazuje wiele przykładów szlaki coraz rzadziej w Europie bywają przedsięwzięciami typowo turystycznymi, a coraz częściej eksponuje się przy nich inne działy gospodarki, w tym np. przetwórstwo.
b) Istnieją dobitne  przykłady świadczące o tym, że dziedzictwo Sobieskiego można z sukcesem adaptować na rzecz rozwoju przedsiębiorczości (program ”Marka lokalna szansą rozwoju przedsiębiorczości na szlacheckim szlaku w województwie lubelskim” przeznaczony do dofinansowania ze strony Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy), lub też na rzecz rozwoju OZE (projekt „Pilotażowa strefa Energii Odnawialnej Scutum Sobiescianum” z poważnymi szansami na dofinansowanie ze strony SPPW). Istnieją także szeroko zakrojone pomysły na adaptowanie dziedzictwa Sobieskiego do potrzeb współczesnego odbiorcy (w tym inicjatywy oparte i odwołujące się wprost do ICT), gdyż takie działania wynikają bezpośrednio z tożsamości marki szlaku JIIIS.
c) W projekcie zakłada się jako działanie inicjujące wypracowanie wspólnej strategii, a następnie wypracowanie  i wdrożenie wspólnych narzędzi  i mechanizmów rozwoju w oparciu o B+R.  Założenie to wynika z faktów, że
  • Przy tworzeniu strategii rozwoju Szlaku JIIIS nie wolno pominąć ani sektora naukowego ani sektora przedsiębiorczości gdyż  jest on potencjalnie największym generatorem innowacji. W związku z powyższym strategia rozwoju Szlaku JIIIS musi odpowiedzieć na pytanie w jaki sposób i w jakich dziedzinach projektu należy zaplanować współpracę B+R jako wiodącą,
  • sprawdzone narzędzia i mechanizmy  ułatwiają pracę,
  • wspólnie wypracowywane stają się coraz bardziej  użyteczne i funkcjonalne,
  • współpraca sektora naukowego i przedsiębiorców jest efektywna jeśli ma wspólny cel oraz „przetarty szlak” np. w postaci struktur  (Regionalne Centrum Naukowo-Technologiczne, Podzamcze k/ Chęcin, woj. Świętokrzyskie, think-tank Szlaku JIIIS, Spiczyn, woj. Lubelskie)
a) W projekcie zakłada się powołanie kilku punktów węzłowych. Punkty te mogą pełnić nie tylko rolę „przystanków” na Szlaku lecz także swego rodzaju inkubatorów współpracy B+R.
b) Transfer do punktów węzłowych Szlaku JIIIS wiedzy, narzędzi i mechanizmów opartych na doświadczeniach szwajcarskich pozwoli skorzystać z know-how oraz wiedzy praktycznej ewokując wzrost poziomu innowacyjności.
Spiczyn. dn. 06.06.2012r.

Autor: Gmina Spiczyn
Powrót